Prof. dr. Jesse Segers werkte onlangs mee aan een artikel in Management Team over of bedrijven beter hun eigen mensen opleiden tot CEO of extern een CEO aantrekken. Een intern opgeleide ervaren kracht tegenover een externe frisse wind. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat op termijn een intern opgeleide topmanager grotere kans van slagen heeft dan een outsider. De vraag is dus: hoe ontwikkel je je tot CEO binnen jouw bedrijf? Begin met jezelf de juiste vragen te stellen.
1. Ben jij het meest prototypisch voor de waarden en normen van de groep?
The context makes the leader. Dit is wat we emergent leadership noemen: iemand uit de groep staat op en ontpopt zich in de ogen van die groep tot de natuurlijke leider. Zo’n leider is een figuur die het meest prototypisch is voor de waarden en normen van de groep. Donald Trump, bijvoorbeeld, vertaalt in zijn taalgebruik en manier van doen precies wat er leeft in de onderbuik van Amerika.
2. Durf je de olifant in de kamer te benoemen en verandering door te voeren?
Als leider moet je ook de olifant in de kamer durven te benoemen en verandering durven door te voeren. En daar hebben sommigen die intern doorgroeiden moeite mee, want ze vrezen reacties als ‘hij is veranderd, nu hij bovenaan zit.’ Een CEO die daarentegen van buitenaf komt, ziet meteen alle pijnpunten. Maar als hij na twee weken in functie al meteen het roer helemaal omgooit, krijgt hij de groep niet mee en is de kans groot dat hij binnen de kortste keren mag vertrekken.
3. Kun je een connectie met de groep bouwen én kritische afstand bewaren?
De kunst bestaat erin om onderdeel van het systeem te worden, zonder er helemaal mee samen te vallen. Je moet eerst in het midden van de kring gaan staan, om vervolgens aan de rand advocaat van de duivel te gaan spelen. Een leider moet voortdurend schipperen tussen enerzijds voldoende connectie met de groep bewaren en anderzijds voldoende kritische afstand bewaren. Het risico voor wie van binnenuit doorgroeit, bestaat erin dat je teweining advocaat van de duivel kunt spelen, omdat je de soep niet kunt ruiken met je neus erin.’
4. Ben je op de hoogte van de inhoudelijke materie en dus geloofwaardig?
Intern opklimmen heeft serieuze voordelen. Vandaag groeit het aantal voorstanders van expert leadership: als je baas je job ook zou kunnen doen, ervaar je als medewerker meer tevredenheid. Wie vertrouwen en geloofwaardigheid wil oogsten, is maar beter ook een beetje content expert. Johan Thijs van KBC is een mooi voorbeeld. Hij is gestadig opgeklommen binnen KBC, maar trekt ook inhoudelijk het strategisch erg belangrijke big dataproject. Dat schept vertrouwen.
5. Zoek jij de juiste input voor de ontwikkeling van je leiderschap?
Gezien de voordelen van intern ontwikkelde topmensen versus extern aangeworven soortgenoten, is het geen wonder dat leiderschapsontwikkeling hoog op de boardroomagenda staat. Voor tweederde van de topmanagers staat het zelfs bovenaan het lijstje met HR-prioriteiten. Maar veel programma’s leveren te weinig op omdat ze enkel focussen op de vaardigheden. Leiderschapstrainingen moeten er echter ervoor zorgen dat je als mens ontwikkelt. Daarna kan je een leiderschapsidentiteit ontwikkelen om vervolgens ook je vaardigheden bij te schaven.
6. Heb je jouw ego onder controle en kun je objectief naar jezelf kijken?
De digital natives die het bedrijf binnenkomen, zijn niet anders gewend dan dat ze over elk onderdeel van hun werk mogen meepraten. Een open bedrijfscultuur is geen luxe meer, maar standaard. De moderne manager moet zijn ego onder controle kunnen houden. In een erg complexe wereld geraak je verder met een gedeelde vorm van leiderschap. Een goede CEO anno 2017 is vooral een sterke systemische denker die ook als volwassene diverse ontwikkelingsstadia heeft doorgemaakt er daarin steeds objectiever naar zichzelf heeft leren kijken.
7. Houd jij het lange termijnperspectief voor ogen?
Naast deze diepe horizontale kijk is ook een diepe verticale kijk vereist: de leider van vandaag moet zich getranscendeerd voelen. Westerse studies tonen aan dat slechts 2 tot 10% van de mensen dit niveau ooit haalt. En van deze kleine groep voelen velen zich volstrekt niet geroepen om in de ratrace te stappen en leiding te geven: ‘Honderd mails per dag beantwoorden? Nee, bedankt!’. De kunst bestaat erin om doorheen de hectiek van de dag de rust te bewaren en het lange termijnperspectief voor ogen te houden.
Wil jij zelf verder groeien als leider? Bekijk dan zeker onze leiderschapsopleidingen.
