De veranderende arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt flexibiliseert, met minder vast werk en meer losse opdrachten. Bedrijven werken meer en meer met freelancers, maar niet altijd om de juiste redenen of binnen een duidelijk beleid. Hoe pak je dat beter aan? En welke vragen moeten freelancers zich stellen?
Verschenen in De Standaard op woensdag 12 juni 2019.
We vroegen het aan Professor Ans De Vos. Ze is houder van de SD Worx-leerstoel 'Next Generation Work: Creating Sustainable Careers'. Het flexibel inzetten van talent en de loopbanen van freelancers vormen daarbinnen een centraal onderzoeksthema.
Werken als freelancer?5 vragen die freelancers in spe zich moeten stellen.
- Is freelancen iets voor mij?
‘Freelancen is geschikt voor mensen die meer afwisseling en autonomie willen, en weg willen van vaste structuren, organigrammen, vergaderen en rapportering. Maar vergeet niet dat zelfstandigheid ook heel wat administratie vergt.’
- Beschik ik, naast de nodige expertise, ook over andere competenties?
‘Je moet niet alleen iets kunnen waar vraag naar is in de markt, je moet ook kunnen verkopen, prijszetting bepalen, zelf waken over je gepresteerde uren, facturen opvolgen, … Als freelancer zit je ergens in het midden van het continuüm tussen werknemer en ondernemer.’
- Kan ik goed met mensen connecteren?
‘Zeker als je veel korte opdrachten doet, moet je goed kunnen netwerken, en over de nodige assertiviteit beschikken om opdrachten binnen te halen en connecties met de interne medewerkers op te bouwen.’
- Blijf ik duurzaam inzetbaar?
‘Durf te investeren, niet alleen in je sociale kapitaal via netwerken, maar ook in opleidingen. Vergewis je ervan dat je expertise op termijn niet kan worden overgenomen door een robot. Denk dus verder dan wat de opportuniteitskost is van een dag opleiding volgen, maar zie het als een investering.’
- Schakel ik me in een groter netwerk in?
‘Bij een recente bevraging van zelfstandigen zei 31% deel uit te maken van een netwerk van zelfstandigen. Daarbij gaat het in 43% van de gevallen om informele uitwisselingen. 37% werkt samen via een vennootschap en de rest op een andere manier. Met andere woorden, 69% van de zelfstandigen maakt geen deel uit van een netwerk, terwijl dat toch nuttig kan zijn.’
Werken met freelancers?7 vragen die bedrijven zich moeten stellen.
- Wat kost een freelancer echt?
‘Freelancers zijn snel inzetbaar en kunnen goedkoper zijn, maar dat is niet altijd zo. Zeker niet als ze heel lang voor een bedrijf blijven werken. Het volstaat ook niet om alleen naar het uurtarief te kijken: houd ook rekening met de Total Cost of Ownership (TCO).’
- Wil ik talent bouwen, kopen of huren?
‘Je kunt investeren in jong talent, mensen zoeken op de arbeidsmarkt of tijdelijk freelancers inhuren. Het inzetten van freelancers kan positief zijn om de werkdruk te verlichten. Maar kijk uit dat je niet alleen routineklussen aan je vaste mensen geeft en voor interessante projecten freelancers inzet. Het is belangrijk dat je als bedrijf een bewuste, onderbouwde keuze maakt.’
- Welke rol kan HR spelen?
‘HR zorgt er idealiter voor dat er een goed beeld is van de beschikbare competenties binnen de organisatie (via onder andere talentreviews) en op de arbeidsmarkt. Vanuit die globale visie kun je beslissen om al dan niet freelancers in te zetten.’
- Heb ik een beleid rond freelancers?
‘In deze snel veranderende wereld is het aanlokkelijk om te kiezen voor freelancers voor digitale of technologische klussen wanneer je eigen mensen niet over de nodige competenties beschikken. Maar zo riskeer je de bestaande workforce te verarmen en hun inzetbaarheid te ondermijnen.’
- Op welk niveau ontwikkel ik een visie rond freelancers?
‘Als bedrijf moet je een hoop werk gedaan krijgen. Hoe regel je dat het best? Welk takenpakket breng je samen onder een job? Welke taken kun je toch beter uitbesteden? Dat is een thema dat HR overstijgt. Dit beleid moet ontwikkeld worden op het niveau van het management, de board of de COO, samen met de HR-afdeling.’
- Behandel ik freelancers hetzelfde als werkenemers?
‘Er is een aantal wettelijke belemmeringen: er mag bijvoorbeeld geen gezagsrelatie ontstaan tussen bedrijf en freelancer. Anderzijds heeft een freelancer vaak meer nodig voor zijn functioneren dan toegang tot een bepaalde map. Wat doe je met teammeetings? In sommige gevallen is het logisch dat de freelancer daar aanwezig is.’
- Hoe realiseer ik het volle potentieel van mijn freelancers?
‘Extern perspectief kan een enorme meerwaarde bieden, maar zorg ervoor dat de freelancer goed in het team wordt opgenomen. Voor veel opdrachten is het noodzakelijk dat de freelancer voldoende voeling heeft met het bedrijf om efficiënt en effectief te werken. Connecteren binnen het team is daarvoor belangrijk.’
Flexibility Research
Lees meer over het onderzoek omtrent het flexibel inzetten van talent en de loopbanen van freelancers.
