De switch van hiërarchie naar meer autonome teams vraagt van organisaties en bedrijven een bepaald soort leiderschap. En net daar loopt het vaak fout. In hun nieuwste boek tonen Koen Marichal en Karen Wouters (beiden Antwerp Management School) de weg van oud naar gedeeld leiderschap.
Leiderschap is de olifant in de kamer van organisaties die meer autonomie willen geven aan teams en daartoe hun hiërarchie afbouwen. De leiders aan de top tonen te weinig veranderingsmoed en lopen niet voorop in de verandering. Leidinggevenden worden aan hun lot overgelaten en vinden hun plek niet in de nieuwe organisatie. Het gevolg is dat de verwachte opbrengsten uitblijven. Teams lopen vast in overleg en ergernis. Medewerkers vallen terug op hun vroegere leidinggevenden. De onzekerheid zet druk op de top om directief in te grijpen.
Kortom, loskomen van het juk van de hiërarchie zorgt voor niet te onderschatten ontwenningsverschijnselen.
Samenwerken met teams
De switch van hiërarchie naar meer autonome teams en gedeeld leiderschap is als een switch van paleis naar tentenkamp. De topzware hiërarchie wordt opzij geschoven en multifunctionele teams met meer autonomie nemen het voortouw. Ze worden verantwoordelijk en ook aansprakelijk voor een geïntegreerd takenpakket en bijbehorende output. Meer samenwerking en verantwoordelijkheid verhogen ook de kwaliteit van de arbeid. De betrokkenheid van de medewerkers neem toe en maakt hen productiever. Het paleis met veel gangen, aparte kamers en verdiepingen wordt een tentenkamp in openlucht, met lichtere en/of tijdelijke structuren.
“De switch van hiërarchie naar meer autonome teams en gedeeld leiderschap is als een switch van paleis naar tentenkamp."
Deze switch vraagt natuurlijk om een bepaald soort van leiderschap. Sterke, autonome teams verdragen geen hiërarchische spelletjes of bureaucratische regelneverij. Ze hebben samenwerkende leiders nodig, die werken met teams in plaats van erboven te gaan staan. Leiders die vertrekken van visie, waarden en vertrouwen in plaats van macht en controle. Leiders die tijdelijke, flexibele rollen in groepen en projecten oppakken en weer loslaten.
Juist dat leiderschap ontbreekt dikwijls. Leidinggevenden laten niet gemakkelijk hun macht of status los en gaan niet vanzelf mee in de beweging naar meer autonome teams. Het risico van ontbrekend leiderschap is dat de nieuwe organisatie haar beloftes niet waarmaakt.
Starten met ‘Gedeeld Leiderschap’
Karen Wouters en Koen Marichal tonen in hun boek ‘Naar Gedeeld Leiderschap’ organisaties de weg vooruit. Gebaseerd op vier jaar onderzoek bespreken de auteurs vier ongemakkelijke leiderschapsuitdagingen en de aanpak ervan. De combinatie van getuigenissen, wetenschappelijke inzichten en beproefde interventies zet de olifant van hiërarchisch leiderschap in organisaties buiten de kamer. Deze kennis nemen ze ook mee in de masterclass Start to Lead waarin het nieuwe denken rond leiderschap centraal staat. Klik hier of op onderstaande banner voor meer informatie.
