Omar Mohout is technologisch ondernemer, auteur en gefascineerd door alles rond ondernemerschap, technologie, innovatie en onderzoek. Vanuit zijn jarenlange kennis over (het opschalen van) startups adviseert hij hen én grote bedrijven over hun groeimogelijkheden. Momenteel is hij betrokken bij ons onderzoek rond Corporate Venturing als externe innovatiedrijver voor familiebedrijven en medeoprichter van de opleiding Groeimanagement voor kmo’s. Tijd om eens bij te praten over de opportuniteiten voor Vlaamse bedrijven.
Vijf jaar geleden begon Omar met het creëren van een database om alle Belgische startups in kaart te brengen. Omar: “Ik wilde inzicht verkrijgen in wat er gebeurde in België, maar daarvoor had ik data nodig.” Die begon hij te verzamelen en de database groeide gestaag. In 2014 waren er gegevens van zo’n duizend bedrijven in opgenomen. “Ik had toen een mooie populatie om conclusies te trekken, maar ik wilde het graag kunnen situeren in vergelijking met andere landen.” Daarom bracht hij in 2016 heel Europa, Turkije en Israël in kaart.
Met ‘Corporate Venturing, accelerate growth through collaboration’ brengt Omar in april een nieuw handboek uit voor zowel startups als grote bedrijven. “Het is een hands-on boek, met praktische inzichten voor beide spelers. Wat zijn de gevaren? Hoe moet je als groot bedrijf een startup vinden? Hoe moet je het juridisch aanpakken? Et cetera.” Omar weet dus waar hij het over heeft en kan per sector aangeven wat er vandaag gebeurt aan nieuwe businessactiviteiten. Dat biedt interessante informatie voor bestaande grote bedrijven: welke kansen liggen er of welke hebben zij over het hoofd gezien?
Innovatie vs. groei
“Vandaag kan iedereen een bedrijf starten, dankzij de nieuwe technologie. Het hele ecosysteem van startups is daardoor eigenlijk een nieuwe laag van R&D geworden,” vertelt Omar. Dat kan verklaard worden door de verschillende innovatiedrivers. Vandaag zijn technologie en businessmodel-innovatie de twee belangrijkste drivers van innovatie. “Er ontstaan nieuwe technologieën, zoals drones en 3D-printing. Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe bedrijfsmodellen, zoals te zien bij AirBNB, Uber en Booking.com.”
"Het hele ecosysteem van startups is daardoor eigenlijk een nieuwe laag van R&D geworden."
Het succes van deze bekende startups zoals AirBNB, Booking.com en Uber kan verklaard worden door de specifieke voordelen die zij hebben. “Het bedrijfsmodel dat ze hanteren is vanaf dag één globaal. Verder hebben ze bijna allemaal het multi-netwerkeffect. De eerste speler neemt dan de hele markt in en krijgt nog meer aanbieders en klanten,” licht Omar toe. Met deze spelers valt daarom bijna niet te concurreren. Corporate bedrijven die willen innoveren moeten dus kiezen tussen verschillende technologieën en bedrijfsmodellen. “Door samen te gaan werken met startups, oftewel Corporate Venturing, kan een bedrijf gebruikmaken van talent en mogelijkheden buiten de bedrijfsmuren.”
“Door samen te werken met startups door Corporate Venturing kan je gebruikmaken van talent en mogelijkheden buiten de bedrijfsmuren.”
Door slechts voor een deel te investeren in een startup hebben corporate bedrijven de (financiële) vrijheid om aan risicospreiding te doen en ook in andere startups te investeren. Anderzijds bewaakt het de vrijheid van de startups om hun eigen (flexibele) werkwijze te blijven hanteren. “Een startup heeft de ambitie om een groot bedrijf te worden. Grote bedrijven hebben al schaalgrootte, maar zij missen innovatiekracht.“ Zet die twee samen. De één op groeimanagement, de ander op innovatie. Dan krijg je een match made in heaven.”
Voorwaarden voor succes
Een succesverhaal in Corporate Venturing is bijvoorbeeld dat van pakketbezorger Parcify. Hun applicatie maakt het mogelijk pakketjes te bezorgen op de plek waar je je bevindt in plaats van je woonadres. “Ze hadden een innovatief idee en zo werden ze benaderd door BPost. Een ander mooi voorbeeld is Zappos, een bedrijf zoals Zalando, maar dan in Amerika. Zappos verkocht online schoenen en is enorm groot geworden. Het is daarna gekocht door Amazon. Amazon zat toen nog niet in de mode-industrie en door die koop zijn ze een grote speler kunnen worden in die industrie.”
"Wanneer een corporate bedrijf kan zorgen voor groei en een startup voor innovatie is er een match made in heaven.”
Het zijn mooie voorbeelden, maar er zijn echter wel wat voorwaarden om succesvol gebruik te maken van Corporate Venturing. “Allereerst is er het commitment om samen te werken, op hoog niveau. De CEO’s van Parcify en BPost hebben elkaar ontmoet, terwijl de BPost uiteraard veel groter is. Het commitment was dus groot.” Verder moet er toegevoegde waarde zijn. “Naast het geld dat wordt geïnvesteerd, moeten er andere zaken zijn. Is er toegang tot infrastructuur, expertise of een distributienetwerk?” Een derde voorwaarde is dat er niet te veel beperkingen zijn. “Soms mag een startup bijvoorbeeld niet met concurrenten van de corporate partner samenwerken.”
Startups moeten oppassen dat ze genoeg vrijheid behouden en ook eisen kunnen neerleggen. “In tegenstelling tot een venture kapitalist, kan een groot bedrijf namelijk ook andere zaken binnenbrengen, zoals expertise, infrastructuur, credibiliteit en een distributienetwerk. Een bedrijf dat niet alleen geld kan binnenbrengen, maar ook andere zaken, kan een betere partner zijn.”
In België
Een op de vijf investeringen in Europa gebeurt door middel van Corporate Venturing: bedrijven die investeren in scale-ups. In België is dat vergelijkbaar. Een zichtbare trend in de afgelopen twee jaar waren de investeringen in fintech. “Fintech investeringen zijn voor een deel “overhyped”, omdat bestaande apps al erg goed zijn. Hoe groter de hype is, hoe voorzichtiger je moet zijn met investeren.”
“Voor familiebedrijven en kmo's liggen er ook opportuniteiten om te innoveren via startups, maar die moeten ze wel grijpen."
Voor de toekomst ziet Omar een toename in corporate venturing. “De kloksnelheid van innovatie neemt toe, activiteiten naar startups zullen dus enkel maar toenemen. Desondanks is nog weinig academisch onderzoek gedaan naar deze manier van samenwerken en innoveren tussen corporate bedrijven en startups." Net daarom start AMS een empirisch onderzoeksproject waar de verschillende fasen van dit type samenwerking worden onderzocht om academisch te kunnen onderbouwen. Zo hopen we inzicht te krijgen in hoe Corporate Venturing als externe innovatiedriver voor familiebedrijven kan werken.
”Familiebedrijven en kmo’s in het algemeen vormen immers de ruggengraat van de Belgische economie. Die bedrijven bestaan soms al drie of vier generaties, maar hebben ook nood aan innovatie.” Volgens Omar is het heel belangrijk dat zij kunnen innoveren om competitief te blijven. “Voor familiebedrijven en kmo's liggen er ook opportuniteiten om te innoveren via startups, maar die moeten ze wel grijpen. Daarom zijn we ook begonnen met inspiratiesessies rond groeimanagement voor kmo’s en integreren we Corporate Venturing zo veel mogelijk in onze opleidingen.”
Interesse om als (familie)bedrijf deel te nemen aan dit project?
