Wat zijn digitale platformen en kunnen die ook in mijn sector opduiken?
Een platform is een systeem dat ‘many-to-many’ interacties (M2M) mogelijk maakt. Een voorbeeld van een platform in de fysieke wereld is een markt, waar meerdere verkopers met meerdere kopers in interactie gaan. Die werking is beduidend anders dan die van een gewone winkel waar vertrokken wordt van het ‘one-to-many’ principe.
Dankzij digitalisering is er in cyberspace een heel uiteenlopend aanbod aan platformen ontstaan. Deze digitale platformen zijn M2M-systemen die tussen de deelnemers bemiddelen, hen met elkaar in contact brengen en helpen om iets van waarde uit te wisselen.
Conceptueel model
Deze kaart van digitale platformen maakt een onderscheid tussen zes types platformen, gebaseerd op de verschillende vormen van uitwisseling die de platformen mogelijk maken. Elk van de zes types wordt geïllustreerd aan de hand van gekende voorbeelden.
Belangrijkste elementen
De zes categorieën zijn gebaseerd op telkens een andere vorm van matchmaking die door de digitale platformen wordt gefaciliteerd:
- Digitale marktplaats. In een digitale marktplaats worden meerdere kopers aan meerdere leveranciers gekoppeld. Booking.com koppelt gasten aan hotels, terwijl Uber reizigers met chauffeurs in contact brengt. Amazon begon als een ‘one-to-many’ online winkel, maar liet ook andere leveranciers toe om via hun systeem te verkopen en groeide zo uit tot een platform.
- Digitale zoekmachine. Bij een digitale zoekmachine worden meerdere mensen die op zoek zijn naar informatie gekoppeld aan meerdere informatiebronnen. Zo’n platform wordt ook wel een zoekmachine genoemd, omdat een zoekopdracht het systeem triggert om actief op zoek te gaan naar de gewenste informatie. Google, Bing en Baidu zijn zoekmachines voor algemene doeleinden, maar er bestaan veel gespecialiseerde platformen, zoals bijvoorbeeld Foursquare waarmee je diensten in je buurt kan vinden.
- Digitale opslagplaats. In een digitale opslagplaats 'deponeren' meerdere leveranciers hun materiaal in een soort bibliotheek, om er later door gebruikers te worden opgehaald. De matchmaking gebeurt dus niet onmiddellijk. Het kan dagen, weken of jaren duren vooraleer mensen een YouTube-video bekijken, een liedje beluisteren op Spotify of software van GitHub downloaden.
- Digitale communicatie. Een digitaal communicatieplatform laat meerdere gebruikers toe om berichten en/of documenten naar een hele mix van andere mensen te sturen, of om in real time te communiceren via spraak en video. Hoewel sommige van deze digitale communicatieplatformen hun eigen technische netwerken hebben, werken bedrijven als Skype, Snapchat en WhatsApp via internet.
- Digitale community. Op een digitaal communityplatform kunnen mensen die virtueel verbonden willen blijven, elkaar opzoeken, met elkaar in contact komen en informatie uitwisselen. Facebook laat mensen toe om een eigen netwerk van vrienden uit te bouwen en faciliteert ook ‘groepen’. LinkedIn neemt een gelijkaardige rol op, maar dan in een professionele context.
- Digitale betalingen. Een digitaal betaalplatform koppelt diegenen die geld verschuldigd zijn aan diegenen die betaald willen worden. Sommige van deze betaalplatformen, zoals Adyen, werken 'achter de schermen' voor bedrijven, terwijl andere, zoals PayPal en Apple Pay, zich rechtstreeks tot onlineconsumenten richten. Een groeiend aantal community- en marktplatformen, zoals WeChat en Amazon, zijn trouwens aan het uitbreiden naar betaalplatformen.
Belangrijkste inzichten
- Nieuwe vormen van bemiddeling. Met de opkomst van het internet dachten veel mensen dat tussenpersonen niet meer nodig zouden zijn (desintermediatie), maar in de praktijk is er een heel nieuwe categorie ontstaan - digitale platformen - gebaseerd op het concept van ‘many-to-many’ (M2M).
- De waarde van matching. De kaart laat zien dat de waarde van digitale platformen in hun capaciteit voor matchmaking ligt. Ze koppelen vraag en aanbod en verhogen zo de efficiëntie.
- Basis van een businessmodel. Wanneer een digitaal platform waarde creëert, kan het uitgroeien tot een echte business op voorwaarde dat het wordt gekoppeld aan het juiste inkomstenmodel om die waarde te capteren.
- De kracht van netwerkeffecten. Alle platformen hebben baat bij de opwaartse spiraal van veel kopers die veel leveranciers aantrekken, die op hun beurt weer meer kopers aantrekken, enzovoort. Ze creëren en behouden hun eigen ecosysteem, dat er door de groeiende omvang telkens sterker op wordt.
- Platformen die zich vertakken. Terwijl de meeste bedrijven starten in één categorie van digitale platformen, zorgen de netwerkeffecten ervoor dat ze ook andere categorieën binnendringen en zo uitgroeien tot ‘platforms of everything’.
Deze blog is onderdeel van een serie, indien je alle blogs wil bekijken klik dan hieronder
