Vorige zomer, na de eerste golf van de coronacrisis, lanceerden we vanuit Antwerp Management School samen met leiders uit de academische en bedrijfswereld een oproep om een coalitie te vormen. Een coalitie die durft te investeren in kennis en talent. Want dit zijn onze absolute basistroeven om Vlaanderen duurzaam, aantrekkelijk en veerkrachtig te maken. Bijna een jaar later, in de naweeën van de derde golf van de coronacrisis, herhalen we deze oproep om samen actie te nemen. Iedereen beseft ondertussen dat het nieuwe normaal geen voorspelling maar een zekerheid is. Toch zien we nog te veel maatregelen en initiatieven die door angst worden ingegeven. Dat mag in deze onzekere tijden een natuurlijke reflex lijken, maar in de realiteit is zo’n houding nefast voor de relance van Vlaanderen. We moeten die angst omturnen in het samen omarmen van verandering.
Deze open brief verscheen in De Tijd op 10 juni 2021
Naar een gedeelde mentaliteit van een leven lang leren
Indien we onze basistroef kennis willen stimuleren, zullen we meer dan ooit moeten inzetten op het uitbouwen van een leercultuur. Levenslang leren wordt al decennialang als een holy grail gezien om zowel mensen, organisaties als de maatschappij weerbaar te maken. Toch blijven we op dit vlak in Vlaanderen beduidend achterophinken, vooral als het gaat om inclusie en leren doorheen de levensloop. Ondanks alle goede initiatieven om mensen om of bij te scholen, blijft de weerstand tegen of de desinteresse in levenslang leren hoog, óók in deze coronatijden. Deze trend stelt zich bovendien nog scherper bij die mensen die het meeste risico op jobverlies lopen omwille van bijvoorbeeld een hoge anciënniteit in combinatie met digitalisering.
We kunnen deze negatieve trend pas doorbreken als we op alle niveaus onze verantwoordelijkheid nemen en op alle domeinen tegelijk gecoördineerd stappen vooruitzetten. Het is aan individuen om hun persoonlijke groei en loopbaan vast te nemen en niet enkel richting overheid of werkgever te kijken. Het is aan het onderwijs om niet langer jongeren op de arbeidsmarkt te zetten met de mindset dat hun ‘schoolloopbaan’ erop zit. Het is in het bijzonder aan het hoger onderwijs, om zichzelf te herdenken om de rol van levenslange leerpartner te kunnen opnemen. Het is aan organisaties om hun medewerkers te stimuleren om nieuwe competenties en loopbaanpaden te verkennen. Het is aan de overheid om samen met het onderzoeks-, onderwijs- en werkveld de competenties van de toekomst scherp te stellen en een langetermijnbeleid te voeren. Het is aan ons allen om de mobiliteit van mensen binnen of tussen organisaties te bevorderen in plaats van strikte kaders op te leggen. Het is ook aan ons allen om kwetsbare groepen daarin extra te ondersteunen en Mattheuseffecten weg te werken.
Alle troeven op tafel voor de internationale war for talent
Eenzelfde shift en gecoördineerde samenwerking zijn nodig voor wat betreft talent. De war for talent speelt zo mogelijk nog meer in een internationale context dan kennis. Ook de negatieve impact van de coronacrisis laat zich hier scherper voelen door het letterlijk op slot gaan van de grenzen. Hoe tegennatuurlijk het in deze tijden mag lijken, we moeten af van de reflex om op onszelf terug te plooien. We hebben nood aan internationaal talent om onze organisaties en maatschappij te versterken. Omgekeerd hebben onze jongeren nood aan sterkere internationale en interculturele competenties om kansen te kunnen grijpen in onze geglobaliseerde maatschappij.
Ook hier gaat het om een gedeelde verantwoordelijkheid. Het is aan het onderwijs om in te zetten op het aanleren van interculturele competenties en internationale leerervaringen zodat jongeren voorbereid zijn op onze diverse wereld. Het is aan het onderwijs om mee in te staan voor de uitbouw van sterke internationale scholen. Het is aan organisaties om internationale studenten de kans te geven om naar de Vlaamse arbeidsmarkt door te stromen en er ook voor te zorgen dat zij zich thuis voelen eens ze hier aan het werk zijn. Het is aan corporates met goed uitgebouwde internationale programma’s om kmo’s die niet die schaal hebben hierin te ondersteunen. Het is aan de overheid om mobiliteit te stimuleren in plaats van strikte taaleisen op te leggen. Het is ook aan de overheid om Vlaanderen en onze grootsteden in de markt te zetten als een open-minded, kwaliteitsvolle omgeving, onder meer via het concept van een international house dat internationaal talent verwelkomt én ondersteunt. Het is aan ons allen om werk te maken van een sterke promotie van onze troeven en succesverhalen in het belang van onze internationale competitieve positie.
We slagen erin om de krachten te bundelen als het aankomt op het binnenhalen van buitenlandse investeringen. We moeten er evenzeer in slagen om samen te werken rond het koesteren van internationaal talent en het stimuleren van levenslang leren. Enkel zo kunnen we op alle niveaus de mindshift bereiken die we nodig hebben om een succesvolle relance van Vlaanderen, en bij uitbreiding België en Europa, waar te maken. Enkel zo kunnen we de angst doorbreken en de nieuwe mogelijkheden van een postcorona-tijdperk volledig benutten. Kennis en talent doen het niet goed in een voedingsbodem van angst en onzekerheid, maar komen enkel tot hun recht in een voedingsbodem van openheid en samenwerking.
Steven De Haes
Decaan Antwerp Management School
Deze open brief wordt mee ondertekend door:
- Alain Beyens, Operating partner at Mid Europa Partners/Chairman of the Board of Directors AMS
- Chris Wuytens, Managing Director, Acerta
- Dirk Coorevits, CEO, Soudal
- Eddy Annys, Managing Director, Randstad Group Belgium
- Françoise Chombar, CEO /Chair Board of Directors, Melexis
- Griet Helsen, Partner, Entrepreneurial Business, Culture & Innovation, PwC Belgium,
- Prof. Dr. Herman Van Goethem, Rector, University of Antwerp
- Jan Remeysen, CEO, BASF Antwerp
- Jacques Vandermeiren, CEO, Port of Antwerp
- Jan Van der Goten, Head Janssen Beerse Campus & Strategic Partnership
- Johan Van Genechten, CEO, 4C Salesforce Consultancy
- Prof. Dr. Koen Vandenbempt, Dean Faculty of Business and Economics, University of Antwerp
- Michael Peeters, CEO, LAMMP
- Mimi Lamote, CEO, Mayerline Brussels
- Ilse Daelman, PhD, Managing Director AMS
- Prof. Dr. Ans De Vos, SD Worx Chair Next Generation Work – AMS
- Dr. J. André de Barros Teixeira, Faculty, and Associate Partner, Globalpraxis
