De distributiesector baart zich zorgen over personeel dat uitvalt waardoor de bevoorrading in het gedrang komt. Ziekenhuizen roepen vrijwilligers op. Tuinders liggen wakker van de komende oogsten waarvoor ze simpelweg geen werkkrachten hebben nu onze grenzen gesloten zijn.
De coronacrisis daagt ons uit, op vele domeinen. Ze dwingt ons om verder te kijken dan we gewoon zijn en legt pijnlijk bloot hoe erg onze manier van leven op gewoontes berust. Voor niemand is werk vandaag nog “business as usual”. De onevenredige verdeling van werk en werkdruk daagt ons uit om onze klassieke manier van werken te herdenken. Is het coronavirus de kans om mekaar sectoroverschrijdend uit de nood te helpen? En leggen we zo de bouwstenen voor ‘het nieuwe normaal’?
Interne mobiliteit voor een betere balans
Op bedrijfsniveau kunnen grote verschillen in werkdruk een aanleiding zijn om over afdelingen heen taken over te nemen van elkaar. In ‘pre-coronatijden’ benoemden we dit als innovatieve loopbaaninitiatieven om interne mobiliteit te bevorderen: interne stages, tijdelijke vervangingen intern oplossen, ‘vlindertijd’ (het even meedraaien op een andere afdeling), ‘inplacement’.
Vandaag kunnen die initiatieven verder gaan dan het aanzwengelen van de interne mobiliteit. Het kunnen oplossingen zijn om tot een aanvaardbare balans tussen werkuitdaging en werkdruk te komen voor iedereen. Collega’s die het onverwacht rustig hebben, kunnen zinvol ingezet worden om overbelaste collega’s te ontlasten. Op organisatieniveau creëer je een dynamiek die kennisoverdracht bevordert, het silodenken doorbreekt en de inzetbaarheid van medewerkers bevordert – een return die ook in het ‘post-coronatijdperk’ een verschil kan maken.
Personeelstekort compenseren met personeelsoverschot
Maar ook tussen bedrijven kunnen deze initiatieven werken. Co-sourcing is een innovatieve praktijk waarbij bedrijven diensten voor elkaar verrichten zodat het personeelstekort in de ene organisatie kan gecompenseerd worden door het personeelsoverschot van de andere.
De eerste initiatieven daarvan beginnen vorm te krijgen: de landbouwsector is op zoek naar extra werkkrachten nu heel wat seizoenarbeiders niet naar België kunnen afzakken, en andere werkkrachten uitvallen door ziekte. De asperge-oogst is bijvoorbeeld in volle gang. Daarop lanceerde de VDAB zogenaamde ‘coronavacatures’, met succes. De groep bedrijven die extra hulp nodig heeft, zal de komende weken enkel toenemen – terwijl in andere bedrijven het werk stopt.
Waarom dus geen ecosystemen van bedrijven opzetten waar medewerkers die tijdelijk werkloos zijn of dreigen te worden aan de slag kunnen bij organisaties waar de nood hoog is? Het vergemakkelijkt het proces om al die externe hulp die zich aanbiedt te coördineren, het biedt kansen op zinvol werk voor medewerkers wiens job stilvalt. Het beantwoordt aan een acute maatschappelijke nood.
Ook interessant na de crisis
Vraagt dit extra werk om dit op poten te zetten? Ja, uiteraard. Om interne mobiliteit te stimuleren, kan een bedrijfsintern digitaal platform helpen om taken, rollen of jobs intern te communiceren en verdelen. Communicatie over het waarom en het hoe is essentieel. Vragen van medewerkers over wat dit betekent naar verloning, werktijd, etc. moeten worden beantwoord. Maar zie het als een investering waarvan het rendement veel langer zal lopen dan de huidige crisis.
Externe platformen voor co-sourcing bestaan al. Denk aan “Experience@Work”, een platform dat het inzetten van senior talent in een andere organisatie mogelijk maakt via een dienstverleningsovereenkomst. Een win-win-winsituatie want bedrijven kunnen ervaren personeel in huis halen waarbij de kost beperkt blijft, doorwinterde medewerkers krijgen de kans om hun ervaring zinvol in te zetten in een nieuwe context bij non-profit organisaties en op maatschappelijk vlak wordt demotivatie, ziekteverzuim en ontslag vermeden.
Juridisch is er de voorbije jaren veel te doen geweest rond het mogelijk maken en begrenzen van deze vorm van samenwerking tussen werkgevers. Dit vraagt aandacht voor arbeidsrechtelijke zaken, veiligheid, afspraken tussen bedrijven en met de betrokken werknemers. Maar deze crisis is geen eendagsvlieg en zo’n samenwerking is op lange termijn een zegen voor veel partijen.
Corona biedt ons kansen
Corona drijft ons in het nauw, maar biedt ook kansen om ons structureel anders te organiseren en daar op lange termijn baat bij te blijven hebben. Zo staat mobiliteit op de arbeidsmarkt hoog op de beleidsagenda van de Vlaamse regering. Dit is een uitgelezen kans om deze nieuwe manier van werken in praktijk te brengen, en duurzame loopbanen te behouden. In een tijd waar de arbeidsmarkt plots enorm kreunt onder de economische impact van corona, zijn initiatieven voor duurzame loopbanen geen luxe maar noodzaak. En in de tussentijd kunnen technisch werkloze bouwvakkers de landbouwers een handje helpen.
