Wanneer ondernemers hun idee naar een business willen omzetten, komen ze voor veel strategische dilemma’s en uitdagingen te staan. Moeten ondernemers bijvoorbeeld meteen tot actie overgaan of zouden ze beter eerst neerzitten en bewust hun eerste strategische stappen bepalen?
Richard Branson – een bekende entrepreneur – staat volledig achter de onmiddelijke actie “Als je ondernemer wilt worden, moet je geen tijd verliezen. Ga er gewoon voor.” De wereldberoemde Belgische wielrenner Tom Boonen zei ooit vlak voor een race “Soms heb je geen plan nodig, maar gewoon veel lef.”
“Als je ondernemer wilt worden, moet je geen tijd verliezen. Ga er gewoon voor.”
Andere ervaren ondernemers pleiten dan weer voor een meer geplande aanpak. Decennialang al gebruiken entrepreneurs bijvoorbeeld, Porter’s five forces framework om de aantrekking tot het intreden in een bepaalde industrie te doorgronden. Jack Dorsey, de oprichter van Twitter, spreekt dikwijls over hoe voordelig het kan zijn je zakenideeën en strategieën neer te pennen, omdat het je kan helpen er verder over te reflecteren.
In alle eerlijkheid denk ik dat beide strategische benaderingen ernstige tekortkomingen hebben en misschien zelfs regelrechte garanties op mislukking kunnen zijn. Gelukkig ben ik hierin niet de enige. MIT-onderzoekers hebben gesteld dat beide aanpakken falen voor verscheidene redenen. Kort gezegd is een actiegeoriënteerde aanpak alleen logisch wanneer er maar 1 duidelijk optimaliseringspad is, terwijl een planningsaanpak alleen een goede keuze is wanneer je kosten-batenanalyse uitgevoerd kan worden nog voor je een keuze maakt.
“Soms heb je geen plan nodig, maar gewoon veel lef.”
Dit wordt weleens gezien als de paradox van het ondernemerschap: kiezen tussen alternatieve strategische opties vereist kennis die alleen vergaard kan worden via experimentatie en lering, maar het leer- en experimenteerproces resulteert dan weer zonder uitzondering in (een zeker niveau van) engagement dat op zijn beurt bepaalde strategische opties uitsluit (Gans and Stern, 2017).
In de cursus Entrepreneurial strategy (Master in Innovation & Entrepreneurship), bouw ik verder op recente inzichten van MIT professors (Gans and Stern, 2017) en pak ik deze ondernemingsparadox aan.
Beginnend bij 3 strategie-basisregels duiken we dieper om te doorgronden hoe ondernemers succesvolle strategieën kunnen ontwikkelen. Ook dit academisch jaar gebruiken we heel recente cases uit de praktijk, bespraken we vele praktische voorbeelden en nodigden we veel ondernemers en investeerders uit in de klas om hun verhaal te komen vertellen.
Met dank aan Maarten VandenBroucke (oprichter van Gatewing, Realo, Ticto), Joris De Bruyne (oprichter van Eyesee), Nathalie De Ceulaer (Fortino Capital), Moos Tits (voormalig MIE student en oprichter van Poppy and Flavr) en Yannick Van der Gucht (voormalig MIE student en oprichter van Sealjobs) om hun kennis verder te verspreiden door waardevolle inzichten te delen met onze MIE-studenten!
Dus, wat zijn die drie basis regels nu?
1. Keuzes maken het verschil
Zelfs wanneer je gaat voor een ‘lean’ aanpak en veel experimenteert, vereist dit nog steeds wat engagement. Kiezen wat je onderzoekt geeft je niet alleen extra informatie maar sluit ook bepaalde alternatieve strategische paden uit.
Veel ondernemers zijn zich er niet altijd van bewust welke keuzes ze in feite kunnen maken. Verder denken ze niet altijd na over de strategische implementaties van sommige van hun acties aan het begin van hun onderneming. Deze acties kunnen een sterke afdrukken achterlaten op de verder ontwikkeling van een onderneming. In plaats van jezelf vast te zetten in een situatie waarin je moet reageren op en vechten tegen krachten die je niet kan controleren, leren onze MIE student de zaken in eigen handen te nemen door een proactieve, op keuze gefocuste aanpak na te volgen die instrumenteel is in het ontwikkelen van een superieure ondernemersstrategie.
“Geografie is een van de factoren die een zakelijk voordeel kunnen opleveren dat je ook echt zelf beïnvloeden."
Laat me je een voorbeeld geven. Vraag aan eender welke beginnende entrepreneur waarom ze hun zaak beginnen in hun thuisstad. Veel entrepreneurs zullen het moeilijk vinden om daar een duidelijk antwoord op te formuleren. Een van de meest inspirerende Belgische ondernemers in Silicon Valley, Sébastien De Halleux, vertelde me ooit tijdens een interview: “Geografie is een van de factoren die een zakelijk voordeel kunnen opleveren dat je ook echt zelf beïnvloeden. Grappig genoeg zien de meeste mensen dat in, maar kiezen ze ervoor hun geografie niet te controleren. Ze accepteren daarbij gewoon een aantal beperkingen en spenderen het leeuwendeel van hun tijd met het omgaan met die beperkingen.”
Als entrepreneur moet je alles in vraag stellen en je bewust zijn van de keuzes die je proactief maakt vroeg in het leven van je onderneming. Keuzes doen er dus toe!
2. Deze keuzes maken het verschil
Maar wat zijn de keuzes die entrepreneurs proactief zouden kunnen nemen tijdens de start-upfase. In ons MIE-programma focussen we elke les op een aantal keuzes en duiken we dieper om volledig te verstaan hoe je net die knopen moet doorhakken die je onderneming kunnen maken of breken in de startupfase:
- Kies je afzetmarkt: wat zijn de criteria om de juiste markt te kiezen? Hoe ontwikkel je een flexibele marktstrategie? Hoe verantwoord je je klantenonderverdeling?
- Kies je technologie: Wat zijn de critieria om de juiste technologie te selecteren? Moet je een technologie overnemen of net innoveren?
- Kies je identiteit: Hoe boetseer je de identiteit van je onderneming (het uitlijnen en verantwoorden van je doel als oprichter, je externe positionering, ecosysteem en werkcultuur)?
- Kies je concurrentie: In welke competitieve omgeving kom je terecht? Zou je samenwerken of concurreren met gevestigde spelers op de markt? Moet je je focussen op een snelle uitvoering of controle behouden gebaseerd op je onderhandelingsmacht en sterke IP-bescherming?
- Kies je team: Hoe ga je je ondernemersteam uitbouwen? Wat voor ervaringen heb je nodig met het oog op de opportuniteit die je aangrijpt en het type uitdagingen waar je voor komt te staan?
- Kies je investeerder: Wat voor externe financiering ga je gebruiken en hoe gaat dat je toekomstige investeringsmogelijkheden beïnvloeden?
3. Deze keuzes samen maken het verschil
Tenslotte kunnen ondernemers zichzelf de vraag stellen hoe deze keuzes samen een verschil maken. In de laatste les entrepreneurial strategy ontwikkelen we onze ondernemersstrategie (1) door het aanbrengen van coherentie tussen de verschillende strategische keuzes, (2) het concrete ontwarren van doelen en strategieën, (3) het bouwen van een verhaal over hoe deze keuzes leiden tot waardecreatie en waarderendement en (4) het oplossen van de ondernemersparadox.
Een ondernemer kan de ondernemersparadox tackelen door iteratief verschillende mogelijke ondernemersstrategieën uit te sluiten via het gebruik van engagementloze analyses tot ze een punt bereiken waarop ze nog minstens twee even mogelijke en aantrekkelijke alternatieven overhouden die niet langer gerangschikt kunnen worden tot een zeker niveau van engagement voor één ervan. Vervolgens moet de ondernemer omzichtig twee uitgewerkte strategieën uitwerken alvorens zich te binden aan een ervan (test twee, kies een principe).
Als je meer wilt weten over de master innovatie en ondernemerschap, neem dan een kijkje op onze website en ontdek de 10 redenen waarom je MIE moet volgen. Bekijk ook onze volgende infosessies op AMS en kom gedag zeggen!
