Hoewel veel mensen de maritieme sector eerder als een olietanker dan als een speedboot zien, is deze sector in volle transformatie, handig inspelend op innovatieve digitale technologieën. En hoewel veel mensen de maritieme sector nog echt als een mannenwereld zien, euh, wel, ze hebben gelijk. Vrouwen in de maritieme sector zijn nog altijd sterk ondervertegenwoordigd, vooral op managementniveau. Maar daar komt verandering in, volgens Céline Mortier en prof. Christa Sys, twee ‘leading ladies’ van de maritieme sector in België.
UN Women koos dit jaar ‘DigitALL’ als rode draad voor Internationale Vrouwendag. Via innovatie, technologische verandering en onderwijs in dit digitale tijdperk, wil deze wereldwijde voorvechter van gendergelijkheid meisjes en vrouwen overal in de wereld empoweren. En al doen we het in België in het algemeen oké op het vlak van gendergelijkheid, toch is er ook bij ons nog heel wat werk aan de winkel. Zeker in sectoren zoals de internationale maritieme sector, waar vrouwen maximum 2% van het personeelsbestand vertegenwoordigen (www.ilo.org). De cijfers worden nog dramatischer als we inzoomen op het managementniveau: vrouwelijk leiderschap blijkt bijzonder zeldzaam in de maritieme industrie (Nduna & Sys, 2022).
De maritieme industrie kan alleen maar future-proof worden als mannen en vrouwen de krachten bundelen.
Maar volgens Céline Mortier en prof. Christa Sys komt daar heel duidelijk verandering in. De ene heeft een stevige achtergrond in de industrie, de andere kan een indrukwekkend academisch trackrecord voorleggen. Allebei hebben ze één ding gemeen: een echte passie voor de maritieme sector. En ze zijn er ook allebei van overtuigd dat hun favoriete sector alleen maar zijn volle potentieel kan waarmaken als mannen en vrouwen de krachten bundelen; een duidelijke verwijzing naar de ALL in het jaarthema. Daarom ook investeren ze, elk op hun eigen manier, tonnen energie in het empoweren van vrouwen in de maritieme sector.
Céline Mortier heeft een opleiding in binnenhuisarchitectuur maar kwam in de maritieme sector terecht. Niet zo verwonderlijk misschien, als je weet dat haar vader kapitein is. Vandaag is ze CEO van Bogerd Martin, een internationaal bedrijf dat de maritieme industrie al meer dan 100 jaar voorziet van kaarten en nautische publicaties. Dankzij digitale technologie zijn er nu oneindig veel opportuniteiten op het vlak van navigatie en veiligheid, maar ook van bijvoorbeeld vlootprestaties. Céline zorgt ervoor dat Bogerd Martin koploper is in digitale innovatie zodat ze de sector kunnen voorzien van duurzame oplossingen. Ze zorgt er óók voor dat ze koploper is in gendergelijkheid:
“Ik heb nog nooit het gevoel gehad dat ik niet welkom was maar ik ben toch vaak het enige vrouwelijke panellid of de enige vrouwelijke spreker op het programma en dat is best wel slikken. Ook al zijn er veel getalenteerde vrouwen in de nautische sector, toch blijft het een typische mannelijke wereld. Jammer, want ik geloof echt dat onze sector alleen maar future-proof kan worden als mannen en vrouwen de krachten bundelen. Daarom ben ik ook zo geëngageerd in WISTA. Women’s International Shipping & Trading Association (WISTA International) is een wereldwijde organisatie die vrouwelijke executives en besluitvormers van over de hele wereld met elkaar in contact brengt. Ik ben momenteel voorzitter van WISTA Belgium en wij zetten ons sterk in op het wegwerken van de genderkloof in leiderschap.”
“We doen dat door vrouwen te empoweren. We organiseren workshops rond soft skills, we zetten een programma op om vrouwelijke leiders op te leiden tot mentor van high-potentials, we ondersteunen internationale initiatieven zoals het recent gelanceerde Maritime Speakers Bureau platform dat komaf wil maken met exclusief-mannelijke panels, enz. En natuurlijk zorgen we ook voor een sterk nationaal en internationaal netwerk van vrouwelijke executives en thought leaders in de maritieme sector. De energie die je voelt tijdens een van onze brainstormsessies bijvoorbeeld, is effenaf geweldig. Dat soort energie willen we in de hele sector binnenbrengen.”
Diezelfde geweldige energie drijft ook prof. Christa Sys. Naast lid van WISTA Belgium, is ze houder van de BNP Paribas Fortis leerstoel in Transport, Logistiek & Havens, promotor van de leerstoel Dennie Lockefeer bij UAntwerpen en cursuscoördinator van Maritime Economics & Businesses en Maritime Supply Chains bij C-MAT, Centre for Maritime and Air Transport, een gezamenlijk initiatief van UAntwerpen en Antwerp Management School (AMS). Volgens haar zijn zowel onderzoek als onderwijs essentieel om de genderkloof te overbruggen: “Als je helder inzicht wil krijgen in de genderkloof en hoe je die kan overbruggen, dan heb je accurate data nodig. Daarom heb ik ook onderzoek gedaan naar bijvoorbeeld tewerkstelling bij Port of Antwerp-Bruges, afdeling Antwerpen. De analyses laten zien dat het aandeel vrouwen de voorbije 15 jaar min of meer gelijk is gebleven, namelijk 17%. Dat is op zich al een alarmerend laag cijfer maar daarnaast is er ook nog eens een duidelijke loofkloof tussen mannen en vrouwen in topfuncties.” (Esser, et al., 2020)
Dankzij onderwijs hebben we straks leiders die zich heel bewust zijn van het belang van gendergelijkheid en collaboratieve innovatie.
Data verzamelen en interpreteren is één ding, data gebruiken om te sensibiliseren en aan te zetten tot actie, is nog iets anders. Daar komt onderwijs om de hoek kijken: “Ik geef nu al heel wat jaren les rond maritiem management in het C-MAT programma. En al blijft het moeilijk om vrouwelijke gastlectoren te vinden, toch ben ik blij dat het aantal vrouwelijke studenten langzaam maar zeker groeit. Zo telt de masterclass dit academiejaar 8 vrouwelijke en 11 mannelijke deelnemers. Dat zijn 19 toekomstige leiders die zich heel bewust zijn van het belang van gendergelijkheid en van collaboratieve innovatie om de maritieme industrie future-proof te kunnen maken.”
Met zo’n voorvechter van gendergelijkheid als professor Sys zijn de vrouwelijke studenten alvast goed voorbereid en enthousiast om hun plekje in de maritieme arbeidsmarkt te vinden.
Catherine Ballesteros: “Ik kende de sector niet zo goed maar dankzij deze masterclass heb ik heel wat interessante mensen ontmoet en heb ik ontdekt dat de maritieme sector heel wat opportuniteiten biedt voor vrouwen.”
Voor Anna Chernysheva was het dan weer liefde op het eerste gezicht: “De maritieme wereld heeft mij altijd al gefascineerd en deze masterclass heeft dat alleen maar versterkt. Ik kijk er wel naar uit om nog meer vrouwelijke leiders uit de sector te ontmoeten, want het blijft toch wat spannend om te zien of ik mijn plek kan vinden in deze mannenwereld.”
Stefanie Nys daarentegen is minder onzeker en kreeg zelfs al kritiek op haar sterke, onafhankelijke houding: “Ik zie dat eerder als een compliment. Op maritieme jobbeurzen en zo, kom je heel weinig vrouwen in leidinggevende functies tegen, behalve dan in HR misschien. Daarom was het ook zo leuk om eindelijk een vrouwelijke professor in onze masterclass te hebben. Het is meer dan tijd om de status quo te doorbreken.” NxtGen leaders power maritime ecosystem
Met zo’n inspirerende rolmodellen als Céline Mortier and prof. Christa Sys, kan het niet anders of we krijgen straks een nieuwe generatie vrouwelijke leiders die samen met hun mannelijke collega’s globale uitdagingen weten op te nemen. Schitterend nieuws voor de maritieme industrie, en al even schitterend nieuws voor toekomstige organisatoren van een maritiem event: straks zal het helemaal geen probleem meer zijn om getalenteerde vrouwelijke sprekers of panelleden te vinden…
Referentie
Esser, A., Sys, C., Vanelslander, T., & Verhetsel, A. (2020). The labour market for the port of the future. A case study for the port of Antwerp. Case Studies on Transport Policy, 8(2), 349-360.
Nduna, S., & Sys, C. (2022). Tracking Gender Equality in Ports. In Women, Work and Transport (Vol. 16, pp. 279-302). Emerald Publishing Limited.